معرفی شاخص اجتماع‌پذیری بذر در ارزیابی پایداری بانک بذر خاک

در پژوهش حاضر، کاربرد ضریب اجتماع‌پذیری بذور در ارزیابی پایداری بانک بذر خاک در جنگل حفاظت شده سفید پلت پارک جنگلی نور بررسی گردید. نمونه‌برداری از پوشش گیاهی رو زمینی در خردادماه سال 1389 هنگامی که ترکیب پوشش گیاهی منطقه در اوج بود به روش سیستماتیک-انتخابی انجام شد. نمونه‌برداری از بانک بذر خاک طی سه دوره زمانی با استفاده از یک قاب 400 سانتی‌متر مربعی در دو عمق (0-5 و 5-10 سانتی‌متری) در 4 تکرار در هر قطعه نمونه انجام شد و با استفاده از روش کشت گلخانه‌ای، ترکیب گیاهی بانک بذر خاک تعیین گردید. نتایج نشان داد 2/42 درصد از ترکیب گیاهی منطقه در گروه بانک بذر موقتی طبقه‌بندی شده، 8/57 درصد باقی مانده در گروه بانک بذر پایدار بودند که بیشتر آنها مربوط به گونه‌های مراحل اولیه توالی بوده، تنها سه گونه درختی Ficus carica، Morus alba و Alnus glutinosa قادر به تشکیل بانک بذر دایمی بودند. آزمون نیکویی برازش مربع کای (2/60 = X2) در بررسی استقلال نتایج دو روش طبقه‌بندی ضریب اجتماع‌پذیری بذر و الگوی توزیع عمقی بذور نشان داد که نتایج این دو روش با احتمال 99 درصد از یکدیگر مستقل نبوده، با یکدیگر انطباق دارند. در این ارتباط، میزان تطابق و همبستگی دو روش مزبور بر مبنای ضریب کاپا و ضریب همبستگی اسپیرمن 2/85 درصد برآورد شد. بنابراین، نتیجه‌گیری شد که طبقه‌بندی بانک بذر خاک بر اساس الگوی اجتماع‌پذیری بذر می‌تواند به عنوان روشی جدید در طبقه‌بندی بانک بذر خاک رویشگاه‌های جنگلی کاربرد داشته باشد.